راهنمای جامع ترجمه تخصصی مدارک تحصیلی و ریز نمرات برای دانشگاههای خارجی، مهاجرت و ارزیابی مدارک
مقدمه: اهمیت ترجمه رسمی ریز نمرات
مراحل ترجمه رسمی ریز نمرات
۱. تهیه مدارک اصلی
اولین مرحله در فرآیند ترجمه رسمی ریز نمرات، تهیه مدارک اصلی است. شما باید ریز نمرات اصلی خود را که توسط دانشگاه یا موسسه آموزشی صادر شده است، آماده کنید. این مدارک باید دارای مهر و امضای مسئولین دانشگاه باشد. در برخی موارد، نیاز است که مدارک به صورت رنگی کپی شده و سپس ترجمه شوند. همچنین ممکن است دانشگاه مقصد درخواست ارائه اصل مدارک را داشته باشد که در این صورت باید از دانشگاه مبدا درخواست صدور اصل مدارک را نمایید.
۲. انتخاب مترجم رسمی
انتخاب مترجم رسمی مورد تایید قوه قضائیه یکی از مهمترین مراحل است. مترجم رسمی باید در حوزه ترجمه مدارک تحصیلی تخصص داشته و با اصطلاحات تخصصی مرتبط آشنا باشد. بهتر است مترجمی انتخاب شود که سابقه ترجمه مدارک تحصیلی برای کشور مقصد را داشته باشد، زیرا هر کشور ممکن است استانداردهای خاصی برای ترجمه مدارک داشته باشد.
۳. ترجمه دقیق محتوا
در این مرحله، مترجم رسمی محتوای ریز نمرات را با دقت و صحت کامل ترجمه میکند. این ترجمه باید شامل تمامی جزئیات از جمله نام دانشگاه، نام دانشکده، نام رشته تحصیلی، تاریخ شروع و پایان تحصیل، عنوان دروس، تعداد واحدهای هر درس، نمرات کسب شده، معدل هر ترم و معدل کل باشد. ترجمه نمرات باید مطابق با سیستم نمرهدهی کشور مقصد انجام شود و در صورت لزوم، معادلسازی نمرات نیز انجام گیرد.
۴. تطبیق و کنترل کیفیت
پس از اتمام ترجمه، ضروری است که ترجمه انجام شده با اصل سند مطابقت داده شود تا از صحت و دقت ترجمه اطمینان حاصل شود. این مرحله باید با دقت فراوان انجام شود زیرا حتی یک اشتباه کوچک در ترجمه نام یک درس یا نمره میتواند باعث ایجاد مشکلات جدی در فرآیند پذیرش شود.
۵. اخذ مهر و امضای مترجم
پس از تایید صحت ترجمه، مترجم رسمی ترجمه را مهر و امضا میکند. این مهر و امضا نشاندهنده تایید رسمی مترجم بر صحت ترجمه انجام شده است و به سند اعتبار قانونی میبخشد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به مهر و امضای چندین مترجم باشد که بستگی به مقررات کشور مقصد دارد.
۶. تاییدیه دادگستری و وزارت امور خارجه
در بسیاری از موارد، خصوصاً برای کشورهای خاص، نیاز است که ترجمه رسمی ریز نمرات توسط دادگستری و وزارت امور خارجه تایید شود. این فرآیند که به آن “لیزالیزه” یا “آپوستیل” گفته میشود، اعتبار بینالمللی به سند میبخشد. برای این منظور، باید ترجمه مهر شده به دادگستری ارائه شود و پس از تایید دادگستری، به وزارت امور خارجه ارجاع داده شود.
۷. تاییدیه سفارت کشور مقصد
در نهایت، برای برخی کشورها لازم است که مدارک ترجمه شده و تایید شده توسط دادگستری و وزارت امور خارجه، به سفارت یا کنسولگری کشور مقصد ارائه شود تا تایید نهایی را دریافت کند. این مرحله آخرین مرحله در فرآیند قانونیکردن مدارک است و پس از آن مدارک برای ارائه به دانشگاه یا مرجع مربوطه در کشور مقصد آماده خواهند بود.
*برای مشاهده نمونههای ترجمه تخصصی انجامشده توسط دارالترجمه نیل و بررسی کیفیت واقعی خدمات ما، میتوانید از این بخش بازدید کنید*
انواع سیستمهای نمرهدهی و معادلسازی آنها
یکی از چالشهای اصلی در ترجمه رسمی ریز نمرات، معادلسازی سیستم نمرهدهی کشور مبدا با کشور مقصد است. سیستمهای نمرهدهی در کشورهای مختلف متفاوت است و مترجم رسمی باید با این سیستمها آشنا باشد تا بتواند ترجمه دقیق و قابل فهمی ارائه دهد.
سیستم نمرهدهی در ایران
در ایران، سیستم نمرهدهی معمولاً بر اساس مقیاس ۰ تا ۲۰ است که در آن نمره ۱۰ حداقل نمره قبولی محسوب میشود. برخی دانشگاهها نیز از سیستم نمرهدهی حروفی (A, B, C, …) استفاده میکنند که هر حرف معادل یک بازه نمرهای است. همچنین سیستم نمرهدهی بر اساس معدل (GPA) با مقیاس ۰ تا ۴ یا ۰ تا ۲۰ نیز در برخی موسسات آموزشی مورد استفاده قرار میگیرد.
سیستم نمرهدهی در آمریکا
در ایالات متحده آمریکا، سیستم نمرهدهی معمولاً بر اساس مقیاس حروفی A تا F است که A عالی و F مردود محسوب میشود. هر حرف معادل یک مقدار عددی (Grade Point) است که برای محاسبه معدل کل (GPA) استفاده میشود. GPA معمولاً در مقیاس ۰ تا ۴ محاسبه میشود که ۴ بالاترین نمره است.
سیستم نمرهدهی در اروپا (سیستم ECTS)
کشورهای اروپایی معمولاً از سیستم ECTS (سیستم انتقال واحدهای درسی اروپایی) استفاده میکنند که در آن نمرات از A تا F تقسیمبندی میشوند. این سیستم به منظور تسهیل مقایسه و انتقال نمرات بین دانشگاههای اروپایی طراحی شده است.
سیستم نمرهدهی در بریتانیا
در بریتانیا، سیستم نمرهدهی معمولاً بر اساس کلاسهای افتخارات (Honours Classes) است که شامل First Class Honours (۱st)، Upper Second Class Honours (۲:۱)، Lower Second Class Honours (۲:۲) و Third Class Honours (۳rd) میباشد. همچنین سیستم نمرهدهی درصدی نیز در برخی موارد استفاده میشود.
معادلسازی نمرات یکی از حساسترین بخشهای ترجمه رسمی ریز نمرات است. توصیه میشود برای معادلسازی دقیق نمرات، از جداول معتبر معادلسازی استفاده شود و در صورت لزوم، توضیحات لازم در مورد سیستم نمرهدهی کشور مبدا در پاورقی یا ضمیمه ترجمه اضافه گردد.
مدارک لازم همراه با ریز نمرات برای ترجمه رسمی
برای ترجمه رسمی ریز نمرات، معمولاً نیاز به ارائه مجموعهای از مدارک است تا فرآیند ترجمه و تایید به طور کامل انجام شود. این مدارک شامل موارد زیر میباشد:
۱. اصل ریز نمرات
اصل ریز نمرات صادر شده توسط دانشگاه یا موسسه آموزشی که باید دارای مهر و امضای مسئولین مربوطه باشد. در صورت عدم دسترسی به اصل ریز نمرات، میتوان از کپی برابر اصل شده که توسط دانشگاه تایید شده است استفاده کرد.
۲. مدرک فارغالتحصیلی یا دانشنامه
اصل مدرک فارغالتحصیلی یا دانشنامه که نشاندهنده اتمام دوره تحصیلی است. این مدرک نیز باید همراه با ریز نمرات ترجمه شود، زیرا دانشگاههای خارجی معمولاً هر دو سند را درخواست میکنند.
۳. شناسنامه و کارت ملی
کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی برای تایید هویت. این مدارک نیز باید ترجمه شده و در برخی موارد به تایید رسمی برسند.
۴. پاسپورت
کپی از صفحه اول پاسپورت که حاوی اطلاعات هویتی و عکس متقاضی است. برای درخواست ویزا و پذیرش تحصیلی، ارائه پاسپورت معتبر ضروری است.
۵. سایر مدارک مرتبط
در برخی موارد خاص، ممکن است مدارک دیگری مانند گواهی اشتغال به تحصیل، گواهی تغییر رشته، گواهی انتقالی و یا سایر مدارک آموزشی نیز نیاز به ترجمه داشته باشند که بستگی به شرایط خاص هر فرد دارد.
توجه: قبل از اقدام به ترجمه رسمی مدارک، حتماً از دانشگاه یا مرجع مقصد در مورد لیست دقیق مدارک مورد نیاز استعلام کنید، زیرا میتواند بسته به کشور، دانشگاه و حتی رشته تحصیلی متفاوت باشد.
هزینههای ترجمه رسمی ریز نمرات
هزینه ترجمه رسمی ریز نمرات بسته به عوامل مختلفی متفاوت است. عواملی که بر هزینه ترجمه تاثیر میگذارند عبارتند از:
۱. حجم مدارک
تعداد صفحات ریز نمرات و سایر مدارک همراه هزینه نهایی ترجمه است. هر چه تعداد صفحات بیشتر باشد، هزینه ترجمه نیز بالاتر خواهد بود.
۲. فوریت کار
اگر نیاز به ترجمه فوری داشته باشید، معمولاً هزینه بیشتری پرداخت خواهید کرد. مترجمان رسمی برای کارهای فوری هزینه اضافی دریافت میکنند.
۳. زبان ترجمه
ترجمه به برخی زبانهای خاص مانند چینی، ژاپنی یا زبانهای اسکاندیناویایی معمولاً هزینه بیشتری نسبت به ترجمه به زبانهای رایج مانند انگلیسی، فرانسوی یا آلمانی دارد.
۴. تاییدیههای اضافی
هزینه تاییدیه دادگستری، وزارت امور خارجه و سفارت نیز به هزینه کل اضافه میشود. هر یک از این مراحل هزینه مخصوص به خود را دارند.
۵. محل جغرافیایی
هزینه ترجمه در شهرهای مختلف میتواند متفاوت باشد. معمولاً در پایتخت و شهرهای بزرگ هزینهها کمی بالاتر است.
به طور کلی، هزینه ترجمه رسمی ریز نمرات بر اساس تعداد کلمات یا صفحات محاسبه میشود. همچنین هزینه تاییدیه دادگستری و وزارت امور خارجه معمولاً ثابت است. بهتر است قبل از اقدام، از چند مترجم رسمی استعلام قیمت گرفته و سپس تصمیم گیری کنید.
مدت زمان مورد نیاز برای ترجمه رسمی ریز نمرات
مدت زمان کامل فرآیند ترجمه رسمی ریز نمرات بسته به عوامل مختلفی میتواند از چند روز تا چند هفته متغیر باشد. این زمان به موارد زیر بستگی دارد:
در کل، برای برنامهریزی دقیق، بهتر است حداقل ۴ تا ۶ هفته قبل از مهلت نهایی ارائه مدارک به دانشگاه یا مرجع مربوطه، فرآیند ترجمه رسمی را آغاز کنید. برای ترجمه فوری، ممکن است بتوان برخی مراحل را تسریع کرد، اما این امر مستلزم پرداخت هزینه بیشتر است.
نکات کلیدی در ترجمه رسمی ریز نمرات
۱. دقت در ترجمه اصطلاحات تخصصی
ترجمه اصطلاحات تخصصی هر رشته باید با دقت فراوان انجام شود. نام دروس، مفاهیم تخصصی و واژگان دانشگاهی باید به درستی و مطابق با استانداردهای بینالمللی ترجمه شوند.
۲. حفظ فرمت اصلی
تا حد امکان فرمت اصلی ریز نمرات در ترجمه حفظ شود. این امر به مرجع بررسیکننده کمک میکند تا به راحتی بتواند اطلاعات را با هم مقایسه کند.
۳. ذکر سیستم نمرهدهی
حتماً در ترجمه ذکر شود که سیستم نمرهدهی بر چه اساسی است (مثلاً مقیاس ۰ تا ۲۰) و حداقل نمره قبولی چه عددی است.
۴. ترجمه کامل تمامی اطلاعات
هیچ بخشی از ریز نمرات نباید حذف شود. حتی اطلاعات به ظاهر کماهمیت مانند شماره دانشجویی، تاریخ صدور مدرک و امضاها باید به طور کامل ترجمه شوند.
۵. استفاده از علائم نگارشی صحیح
در ترجمه انگلیسی، استفاده صحیح از علائم نگارشی مانند کاما، نقطه و علامت سؤال اهمیت زیادی دارد. این امر به خوانایی و درک بهتر متن کمک میکند.
۶. تطبیق تاریخها
تاریخها باید به درستی و مطابق با فرمت رایج در کشور مقصد ترجمه شوند. به عنوان مثال، در ترجمه به انگلیسی بهتر است از فرمت ماه/روز/سال استفاده شود.
۷. پاورقیهای توضیحی
در صورت نیاز، میتوان از پاورقی برای توضیح موارد خاص استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر نام درس یا مفهوم خاصی معادل دقیقی در زبان مقصد ندارد، میتوان در پاورقی توضیح مختصری ارائه داد.
تفاوت ترجمه رسمی و ترجمه عادی ریز نمرات
درک تفاوت بین ترجمه رسمی و ترجمه عادی ریز نمرات برای متقاضیان ادامه تحصیل در خارج از کشور بسیار مهم است. این تفاوتها شامل موارد زیر میباشد:
اعتبار قانونی
ترجمه رسمی توسط مترجم رسمی مورد تایید قوه قضائیه انجام میشود و دارای اعتبار قانونی است. این ترجمه در مراجع قضایی و اداری داخلی و بینالمللی قابل استناد است. در حالی که ترجمه عادی فاقد چنین اعتباری است و فقط برای اهداف شخصی و غیررسمی کاربرد دارد.
مهر و امضای رسمی
ترجمه رسمی دارای مهر و امضای مترجم رسمی است که مسئولیت صحت ترجمه را بر عهده میگیرد. ترجمه عادی فاقد چنین مهر و امضای رسمی است.
قابلیت تایید توسط مراجع رسمی
ترجمه رسمی قابل تایید توسط دادگستری و وزارت امور خارجه است و میتوان برای آن درخواست Apostille (تاییدیه بینالمللی) کرد. ترجمه عادی چنین قابلیتی ندارد.
قابلیت ارائه به سفارتخانهها و دانشگاهها
سفارتخانهها، دانشگاهها و مراکز آموزشی معتبر خارجی فقط ترجمه رسمی را میپذیرند. ترجمه عادی برای این مراجع قابل قبول نیست.
هزینه
ترجمه رسمی به دلیل مسئولیت قانونی مترجم و فرآیندهای اداری مرتبط، هزینه بیشتری نسبت به ترجمه عادی دارد.
زمان انجام کار
ترجمه رسمی به دلیل ضرورت رعایت پروتکلهای قانونی و اداری، زمان بیشتری نسبت به ترجمه عادی نیاز دارد.
برای اهداف مهاجرت، ادامه تحصیل در خارج از کشور و هرگونه استفاده رسمی بینالمللی، فقط ترجمه رسمی ریز نمرات قابل قبول است. ترجمه عادی صرفاً برای اهداف اطلاعاتی و غیررسمی کاربرد دارد.
آپوستیل (Apostille) و تاییدیه بینالمللی مدارک
آپوستیل (Apostille) یک تاییدیه بینالمللی است که تحت کنوانسیون لاهه (۱۹۶۱) صادر میشود و به مدارک ترجمه شده اعتبار قانونی در کشورهای عضو این کنوانسیون میبخشد. ایران نیز از سال ۱۳۹۱ به این کنوانسیون پیوسته است.
کشورهای عضو کنوانسیون لاهه
بیش از ۱۲۰ کشور عضو کنوانسیون لاهه هستند که شامل اکثر کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا، استرالیا و بسیاری از کشورهای دیگر میشوند. برای این کشورها، دریافت آپوستیل ضروری است.
مراحل دریافت آپوستیل در ایران
برای دریافت آپوستیل در ایران، باید پس از ترجمه رسمی ریز نمرات و تایید آن توسط مترجم رسمی، مدارک به اداره کل حقوقی قوه قضائیه ارائه شود. این اداره پس از بررسی، مهر آپوستیل را روی مدارک زده و آن را تایید میکند.
کشورهای غیرعضو کنوانسیون لاهه
برای کشورهایی که عضو کنوانسیون لاهه نیستند (مانند کانادا تا قبل از سال ۲۰۲۴)، به جای آپوستیل، نیاز به تاییدیه دوگانه دادگستری و وزارت امور خارجه و سپس تاییدیه سفارت کشور مقصد است.
اعتبار آپوستیل
آپوستیل معمولاً برای یکبار استفاده صادر میشود و تاریخ انقضا ندارد، اما برخی مراجع ممکن است ترجیح دهند مدارک در زمان نزدیک به درخواست، آپوستیل شده باشند. معمولاً توصیه میشود مدارک حداکثر ۶ ماه قبل از ارائه، آپوستیل شده باشند.
توجه: کشور کانادا از ژانویه ۲۰۲۴ به کنوانسیون لاهه پیوسته است و از این تاریخ به بعد برای مدارک ارائه شده به این کشور نیز نیاز به آپوستیل است. این تغییر مهمی در روند قانونیکردن مدارک برای کانادا محسوب میشود.
مشکلات رایج در ترجمه رسمی ریز نمرات و راهحلها
۱. ناهمخوانی نام دروس با سیستم آموزشی کشور مقصد
گاهی اوقات، برخی دروس در سیستم آموزشی ایران معادل دقیقی در سیستم آموزشی کشور مقصد ندارند. راه حل این است که مترجم تا حد امکان معادل نزدیک را انتخاب کرده و در پاورقی توضیحی درباره محتوای درس ارائه دهد.
۲. تفاوت سیستم نمرهدهی
تفاوت سیستم نمرهدهی میتواند باعث سوءتفاهم شود. راه حل این است که در ابتدای ترجمه، سیستم نمرهدهی ایران به طور کامل توضیح داده شود و در صورت نیاز، جدول معادلسازی نمرات نیز ضمیمه گردد.
۳] اشتباه در اطلاعات هویتی
گاهی اوقات، نام فرد در مدارک تحصیلی به صورت متفاوت از پاسپورت نوشته شده است. راه حل این است که یک گواهی یکسانسازی نام از دانشگاه گرفته شود و یا در ترجمه، هر دو شکل نام ذکر شده و توضیح داده شود که مربوط به یک شخص است.
۴. کهنگی مدارک
برخی دانشگاهها ترجیح میدهند مدارک ترجمه شده حداکثر ۶ ماه تا ۱ سال قبل از درخواست صادر شده باشند. راه حل این است که در صورت کهنگی مدارک، از دانشگاه درخواست شود که تاریخ جدیدی روی ریز نمرات زده شود.
۵. ناقص بودن اطلاعات
گاهی ریز نمرات فاقد برخی اطلاعات ضروری مانند تاریخ دقیق فارغالتحصیلی یا مهر و امضای مسئول است. راه حل این است که قبل از ترجمه، از دانشگاه درخواست تکمیل اطلاعات شود.
۶. تاخیر در فرآیند تاییدیهها
فرآیند تاییدیه دادگستری و وزارت امور خارجه ممکن است به دلایل مختلف با تاخیر مواجه شود. راه حل این است که فرآیند ترجمه را حداقل ۲ ماه قبل از مهلت نهایی آغاز کنید.
توجه: برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، حتماً از دانشگاه مقصد در مورد جزئیات مورد نیاز برای ترجمه سوال کنید و نمونهای از ریز نمرات ترجمه شده موفق را در صورت امکان دریافت نمایید.
ترجمه رسمی ریز نمرات برای مقاطع مختلف تحصیلی
۱. مقطع کارشناسی
ترجمه رسمی ریز نمرات مقطع کارشناسی باید شامل تمامی دروس گذرانده شده در طول ۴ سال (یا بیشتر) باشد. معمولاً دانشگاههای خارجی انتظار دارند که ترجمه به تفکیک هر ترم ارائه شود و معدل هر ترم و معدل کل به وضوح ذکر شده باشد. برای برخی رشتهها مانند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، ترجمه باید شامل دروس عملی و کارآموزی نیز باشد.
۲. مقطع کارشناسی ارشد
برای مقطع کارشناسی ارشد، علاوه بر ریز نمرات دوره، باید چکیده پایاننامه نیز ترجمه شود. همچنین اگر دانشجو دروس جبرانی گذرانده باشد، باید این دروس نیز به طور جداگانه ترجمه و مشخص شود که جزو دروس اصلی نبودهاند. نمره پایاننامه و نحوه محاسبه آن نیز باید به وضوح در ترجمه ذکر شود.
۳. مقطع دکتری
ترجمه ریز نمرات مقطع دکتری باید شامل دروس گذرانده شده، نمره آزمون جامع، تاریخ دفاع از پروپوزال و نمره پایاننامه باشد. در برخی موارد، دانشگاههای خارجی ممکن است درخواست ترجمه کامل رساله دکتری را نیز داشته باشند که معمولاً به صورت جداگانه و با هزینه بیشتری انجام میشود.
۴. مقاطع تحصیلی غیرمتداول
برای مقاطعی مانند کاردانی، دیپلم فنیحرفهای، و دورههای کوتاهمدت، ترجمه باید با دقت بیشتری انجام شود زیرا ممکن است سیستم آموزشی این مقاطع برای دانشگاههای خارجی ناآشنا باشد. در این موارد، بهتر است توضیحاتی درباره سطح تحصیلی و ارزش مدرک در سیستم آموزشی ایران ارائه شود.
*برای پاسخ به پرسشهای متداول درباره خدمات ترجمه، میتوانید به صفحه سوالات متداول (FAQ) مراجعه کنید*
ارتباط با داراترجمه نیل
آدرس: جنت آباد مرکزی، کنارگذر اتوبان نیایش (خیابان رجب صلاحی)، نبش بنبست چناران، ساختمان گالریا، طبقه ۴، واحد ۴۸
تلفن: ۰۲۱-۴۴۳۴۲۶۰۱ – ۰۲۱-۴۴۳۴۲۸۷۱
همراه: ۰۹۳۸۹۸۸۸۷۱۲ – ۰۹۰۳۷۱۵۱۶۷۱
ایمیل:info@niltranslation.com
برای دریافت ترجمه تخصصی سریع، دقیق و استاندارد، با دارالترجمه رسمی نیل تماس بگیرید.









